"Dwa słowa" od Moniuszki i Tansmana

Опера  "Verbum nobile" Станислава Монюшко и лирический эпизод «Przysięga» Александра Taнсмана - шоу в Большом театре Национальной оперы под названием "Dwa słowa".

Премьера состоялась в Большом театре Национальной оперы 14 февраля 2009 года.

Основные солисты Анна Лубанска и Мариуш Годлевский.

Paweł Deląg в роли рассказчика

Режиссер проекта Лако Адамик говорит, что эти два разных произведения объединяет: в одном и во втором речь идет о честном слове и таком понятии как честь.

Это часто случается с нами -  люди XXI века  много говорят, обещают, но не держат слово? В том числе политики, которые обещают много и как мало они умудряются выполнять свои обязательства.

Слова, которые мы говорим, все больше и больше бессмысленны,  зачастую, люди не придают им значения.

Две одноактные пьесы значительно отличаются друг от друга как  вода и

огонь. Тем не менее, Лако Адамику удалось  построить пьесу так, что, хотя в музыкальном плане он распадается на две различные части, их объединяет  общая тема, которая упоминается в начале есть только слово или иначе  - клятва.

Получилось очень красочное зрелище.

Краткость двух историй, доступная для понимания и разделенная инаковостью сюжетов - самая большая сила этой работы, которая распадается на две взаимодополняющие части: «счастливый конец» и трагедию. Тем не менее, произведение имеет универсальный язык двадцатого века, напоминая нам о значении этого слова, которое в нынешней эпохе переживает кризис.

 

Sceniczne pożenienie jednoaktówek Stanisława Moniuszki iAleksandra Tansmana w operową całość z początku wydawało się przypinaniem kwiatka do kożucha. Okazuje się jednak, że o sukcesie stanowi przede wszystkim pomysł. Laco Adamik ten pomysł miał i dlatego z pozoru karkołomne połączenie dwóch odmiennych stylistyk okazało się pomysłem oryginalnym.

Na anonsowane jako "Dwa słowa" opery składają się"Verbum nobile" Moniuszki i "Przysięga" Tansmana. Dzieło Moniuszki jest pozornie błahym obrazkiem ilustrującym szlachecką obyczajowość. Oto bowiem głowy dwóch rodów obiecują sobie, że ich dzieci się pobiorą. Zanim jednak nastąpi szczęśliwy finał, dochodzi do różnych nieporozumień i przeinaczeń. XIX-wieczną treść libretta Laco Adamik umieścił w scenografii rodem z lat dwudziestych, dzięki czemu frazy "o łanach pszenicy" ani nie żenują, ani nie śmieszą, a punkt ciężkości przenosi się na perypetie bohaterów. Pod względem inscenizacyjnym zresztą obie części wzajemnie się dopełniają - wrażenie przepychu i nadmiaru w "Verbum nobile" ustępuje po ascetycznych i prowokacyjnie oszczędnych wnętrzach w "Przysiędze".

Spuścizna Aleksandra Tansmana, polskiego kompozytora mieszkający na stałe w Paryżu, jest w Polsce stopniowo odkrywana. Wielkim orędownikiem jego twórczości jest Mark Minkowski, który dzieła Tansmana wykonywał już na koncertach z Sinfonią Varsovią. Dlatego też za włączenie do repertuaru dzieła mało znanego, ale docenionego wcześniej na świecie należą się dyrekcji Opery słowa uznania. Libretto opery Tansmana oparte jest na jednej z nowel Balzaka, a samo dzieło napisane w 1953 r. nawet dziś brzmi lekko awangardowo. Historia miłości Hrabiny do hiszpańskiego zbiega pełna jest psychologicznej dramaturgii. Atmosferę wzmaga mroczna przestrzeń i pełna napięcia muzyka tak że słuchacz od początku zostaje uwikłany w skazaną na klęskę relację nieszczęśliwej Hrabiny z więźniem.

Laco Adamik doskonale zdawał sobie sprawę z ryzyka, jakim była sceniczna synteza dzieł tak skrajnie różnych. Reżyser znalazł jednak punkt ciężkości w librettach obu oper, próbując zbadać, ile kiedyś "ważyło" słowo. Dopomagają mu w tym soliści i orkiestra. Świetnie wypadają zwłaszcza panie: Marta Boberska w roli Zuzi ("Verbum mobile") urzeka swoim jasnym głosem, a Anna Karasińska idealnie odtwarza postać wiarołomnej żony, dodając do swojej roli aktorstwo (co wcale nie jest oczywiste) i zmysłowość. Wybornie odnalazł się też Michał Dworzyński, który poprowadził orkiestrę stanowczo i pewnie.

Zarówno w "Verbum nobile", jak i w "Przysiędze" kluczem do zrozumienia postaci i dokonywanych przez nich wyborów jest wartość i znaczenie, jaką bohaterowie przydają słowu. Odmienne stylistyki, inne style muzyczne, a jednak wydźwięk wydaje się na wskroś współczesny i aktualny. Słowo to odpowiedzialność, ze wszystkimi swoimi konsekwencjami.

Статьи по теме

http://www.wladyslaw.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=222&Itemid=226

http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/67393,druk.html

http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/dwa-slowa-dwie-kultury.html

http://www.rp.pl/artykul/262110-Szlachta-w-barze.html#ap-1

http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/67173,druk.html

http://www.ruchmuzyczny.pl/PelnyArtykul.php?Id=895

http://infochor.pl/archiwum/teatr/2008_2009/prem/verbum.html

 

Приятного прослушивания!

Moniuszko - Verbum Nobile, "Nakaż, niech ożywcze słonko..."

 

Stanisław Moniuszko - "Verbum Nobile" Overture

 

Moniuszko - Verbum Nobile, "Dam ci ptaszka, jakich mało"

 

Marcin Dylla plays Hommage a Chopin by Aleksander Tansman

 

Andrzej Lichosyt - Aria Stanisława; Verbum Nobile - S. Moniuszko

​

 

PATRONAT HONOROWY MINISTER KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

Dyrygent - Michał Dworzyński
Reżyseria - Laco Adamik
Dekoracje - Barbara Kędzierska
Kostiumy - Magdalena Tesławska, Paweł Grabarczyk
Przygotowanie chóru - Bogdan Gola
Układ pantomimy - Marek Derlaciński
Światła - Stanisław Zięba

Stanisław Moniuszko VERBUM NOBILE

Opera w jednym akcie
Libretto - Jan Chęciński
Prapremiera - Teatr Wielki w Warszawie, 1 I 1861
Premiera obecnej inscenizacji - 14 II 2009
Spektakl w wersji oryginalnej z angielskimi napisami

Obsada:

Przemysław Firek, Dariusz Machej, Piotr Nowacki (Serwacy Łagoda), Marta Boberska, Iwona Sobotka (Zuzia), Adam Kruszewski, Leszek Skrla (Marcin Pakuła), Mariusz Godlewski, Grzegorz Piotr Kołodziej (Stanisław), Robert Dymowski, Ryszard Morka, Piotr Nowacki (Bartłomiej), Paweł Deląg, Piotr Siwkiewicz (Narrator)

Libretto Verbum nobile, w przeciwieństwie do tekstów poprzednich oper Moniuszki, jak Halka czy Hrabina, nie posiada społecznych akcentów; jest to po prostu staropolski obrazek obyczajowy, w którym z życzliwym uśmiechem autor podrwiwa sobie z niewzruszalności owego szlacheckiego słowa, dawanego nazbyt często pochopnie i nierozważnie. Treść libretta jest błaha i naiwna, Moniuszko potrafił jednak stworzyć operę pełną wdzięku, a przy tym na wskroś polską, szczerze narodową, trafiającą do wyobraźni i uczuć ówczesnego polskiego społeczeństwa.

Aleksander Tansman PRZYSIĘGA
(Le Serment)

Epizod liryczny w dwóch obrazach
Libretto - Dominique Vincent wg Honoriusza Balzaca
Prapremiera - Théâtre Royal de la Monnaie, Bruksela, 11 III 1955
Premiera obecnej inscenizacji - 14 II 2009
Oryginalna francuska wersja językowa z polskimi napisami

Obsada:

Iwona Hossa, Anna Karasińska (Hrabina), Przemysław Firek, Andrzej Witlewski (Hrabia), Dariusz Stachura, Pavlo Tolstoy, Adam Zdunikowski (José), Anna Lubańska, Małgorzata Pańko (Rosalie), Krzysztof Szmyt, Bartosz Tomczuk (Gorenflot), Paweł Deląg, Piotr Siwkiewicz (Narrator)

Napisana w 1953, w 1954 r. wykonana w Paryżu w wersji estradowej pod batutą André Cluytensa, a następnie wystawiona przez Théâtre Royal de la Monnaie w Brukseli, Przysięga odznacza się wielką siłą dramatyczną, przy równoczesnej oszczędności użytych środków (niewielka ilość osób występujących, kameralny skład orkiestry, w którą natomiast wtopiony jest żeński chór). Dramatycznemu wyrazowi podporządkowany też został muzyczny język utworu, swobodny tonalnie, a w niektórych scenach całkowicie atonalny. Libretto opery oparte zostało na tle znanej noweli Balzaca. Nietrudno stwierdzić, że identyczny motyw treściowy posłużył za punkt wyjścia Juliuszowi Słowackiemu w dramacie Mazepa.

Chór i Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej oraz mimowie